eierstokkanker
Eierstokkanker is kanker in één of beide eierstokken. Een ander woord voor eierstokkanker is ovariumcarcinoom.
Cijfers over eierstokkanker
Per jaar krijgen zo’n 1.300 vrouwen de diagnose eierstokkanker. De meeste van hen zijn tussen de 55 en 80 jaar oud.
Verschillende soorten
Er zijn verschillende soorten kwaadaardige tumoren in de eierstokken. De volgende 3 soorten komen het meeste voor:
- 80-90% zijn epitheliale eierstokkanker of adenocarcinoom. Dit is een tumor die ontstaat in de buitenste laag cellen van de eierstok, oftewel het epitheel.
- 5-8 % zijn gonadale stromaceltumoren. Deze tumor ontwikkelt zich in het weefsel waarin de eicellen liggen.
- Een kiemceltumor ontstaat uit kiemcellen. Dit zijn de onrijpe eicellen in de eierstok. Deze vorm van eierstokkanker is heel zeldzaam en komt vooral voor bij jonge meisjes.
Onderstaande informatie gaat over epitheliale eierstokkanker (adenocarcinoom).
Symptomen van eierstokkanker
Eierstokkanker wordt bijna altijd pas ontdekt als de ziekte zich heeft uitgebreid. Je kunt dan last hebben van:
- een opgeblazen gevoel of dikke buik
- vol gevoel en/of moeite met eten
- misselijkheid
- bekken- of buikpijn
- vaker dan normaal plassen
- verstopping van de darmen
- vermoeidheid
- gewichtsverlies
Deze klachten kunnen ook andere oorzaken hebben. Maar ze zijn altijd een reden om naar de huisarts te gaan.
Risicofactoren van eierstokkanker
De oorzaak van eierstokkanker is niet bekend.
Er zijn aanwijzingen dat het risico op eierstokkanker vermindert door:
- Een groot aantal zwangerschappen
- Borstvoeding geven
- Het gebruik van de anticonceptiepil
Eierstokkanker komt vaker voor bij vrouwen die geen of weinig kinderen hebben gekregen.
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat een deel van de eierstokkanker in de eileider ontstaat.
Erfelijkheid en eierstokkanker
Ongeveer 10% van de vrouwen met eierstokkanker heeft de ziekte gekregen door een erfelijke aanleg. Er zijn 2 vormen van eierstokkanker die door erfelijkheid kunnen ontstaan:
- een combinatie van erfelijke eierstokkanker met erfelijke borstkanker (BRCA)
- het Lynch-syndroom waarbij eierstokkanker kan samengaan met onder andere darmkanker of baarmoederkanker.
Iedere vrouw met eierstokkanker komt in aanmerking voor DNA-onderzoek. Daarmee bekijkt de arts of je een erfelijke vorm heeft.
Verder onderzoek
Denkt de arts dat je eierstokkanker hebt, dan is vaak verder onderzoek nodig. Dit gebeurt in één van de gynaecologisch-oncologische centra. Deze zijn gespecialiseerd in de behandeling van eierstokkanker.
Stadium-indeling
Bij eierstokkanker zijn er 4 stadia:
- Stadium I: de tumor zit in 1 of beide eierstokken.
- Stadium II: de tumor is doorgegroeid in andere organen in het kleine bekken:
- Stadium II A: naar de baarmoeder of eileiders.
- Stadium II B: naar andere weefsels in het kleine bekken.
- Stadium II C: zoals bij stadium II A of II B, maar ook met kankercellen in het buikvocht.
- Stadium III: er zijn uitzaaiingen in de buikholte buiten het kleine bekken.
- Stadium IV: er zijn uitzaaiingen ergens anders in het lichaam, bijvoorbeeld in de longen.
Artsen spreken bij stadium I en II A over een vroeg stadium. En bij de andere stadia over een gevorderd stadium. Eierstokkanker wordt meestal pas in dit gevorderde stadium gevonden.
EILEIDERKANKER
Eileiderkanker is een erg zeldzame vorm van kanker: in Nederland wordt het jaarlijks bij ongeveer 20 vrouwen vastgesteld. Het gedraagt zich als eierstokkanker.
De oorzaken zijn nog niet duidelijk, maar de huidige inzichten zijn:
- eileiderkanker ontstaat in de eileider
- eileiderkanker komt relatief vaak voor bij vrouwen die een erfelijk bepaald verhoogd risico op eierstokkanker of eileiderkanker hebben. Dit zijn vooral vrouwen met een mutatie in het BRCA1- of BRCA2-gen